Sabah kalktığımızda tık diye gücümüzü yakalamamızı sağlayan o devasa şey: Güneş! Peki bu devasa doğal kaynağımızdan, telefonumuzu şarj etmekten sokak lambalarının aydınlanmasına kadar yenilenebilir ve sürdürülebilir bir formda tüm dünya yararlanabilseydi ne olurdu?
Araştırmacılar, dünyanın en büyük çölü olan Sahra’yı, dünyanın mevcut güç talebinin dört katını karşılayabilecek dev bir Güneş çiftliğine dönüştürmenin “teorik olarak” mümkün olabildiğini öngörmekteler. O vakit bizi durduran şey ne? Gelin, bu bahse biraz yakından göz atalım.
Dünya üzerinde uçsuz bucaksız, tehlikeli ve büyüleyici bir tesir yaratan çöller aslına bakıldığında güneş gücünden alabildiğine yararlanabileceğimiz yegane yerler.
Dümdüz uzanıp giden ve devasa büyüklüklere sahip olan çöller, güneş ışıklarını en son hüzmesine kadar alarak yenilenebilir ve sürdürülebilir güç kaynağı bakımından vazgeçilmez bir görünüme ve randımana sahip olabilirler.
Hal böyleyken neden dünyanın en büyük çölü olan Sahra’ya güneş panelleri kurulup tüm dünyaya güç dağıtılmasın ki? Aslında her şey göründüğü üzere parlak ve pürüzsüz değil. Gelin, bu varsayımlara yakından bakalım.
Enerji, Sahra Çölü’nden sağlanmaya başlandığında iklim krizi adım adım ilerliyor.
Sahra Çölü’ne devasa güneş panellerinin kurulduğunu varsayalım. Güneş panellerinin siyah yüzeyleri, güneş ışığının birçoklarını emerken, gelen gücün yalnızca bir kısmını (yaklaşık %15’ini) elektriğe dönüştürebilmekteler.
O vakit Sahra’ya yapılacak olan bir güneş paneli, devasa çölün üzerine direkt ve daima düşen güneş ışığını ziyadesiyle emmesinden kaynaklı olarak geri kalan büyük bir kısmını çevreye ısı olarak yayacak. Dünyanın en büyük çölünden yayılan kocaman bir ısı kütlesi de iklim üzerinde olumsuz tesirlere neden olacak.
Bir de bunlara ek olarak yapılan kimi araştırmalarda Sahra Çölü’nün %20’sinin güneş panelleriyle doldurulduğu varsayıldığında çöldeki mahallî sıcaklıkların 1,5°C, %50’sinin kaplandığı varsayıldığında ise sıcaklık artışının 2,5°C derece yükseldiği ortaya çıkıyor.
Bu ısınmanın, atmosfer ve okyanus hareketiyle Dünya’ya yayılacağı ve Dünya’nın ortalama sıcaklığını %20’lik kaplama ile 0,16°C ve %50’lik bir kaplama ile 0,39°C yükselteceği sonucuna ulaşılıyor. Bu sıcaklık değişimi ise buzulların erimesine neden olacak; aynı vakitte da eriyen deniz buzu, çok daha fazla güneş gücü emen karanlık suyu açığa çıkararak küresel ısınmayı daha da hızlandıran bir noktaya getirebilecek.
İklim krizi büyürken tabiata bırakılan tahribatta da artış gözlemleniyor.
İklim krizinden kelam etmişken güneş panellerinin de %100 bir verimlilik ve titizlikle oluşturulduğundan elbette kelam edemeyiz. Bir güneş panelinin varlığından kelam edebilmek için, üretildiği fabrikaların ve bu fabrikaların içerisinde bulunan sayısız elektronik modülün getirdiği kirliliği düşünmeniz gerekliliğinin altını çiziyoruz.
Böyle bir durumda elbette ileriye dönük yenilenebilir ve sürdürülebilir bir güç için göze alınması gereken noktalar vardır. Fakat Sahra’yı güneş panelleri ile kaplamak ve bunu tüm dünyaya iletmek istiyorsak doğaya bir epey ziyan verebilecek boyutlarda kirlenmenin önünü açmış olmamız da bir gerçek. Burada düşünmemiz gereken nokta ise yenilenebilir ve sürdürülebilir bir güç ile kurulan bir Dünya mı, yoksa daha da hırpalanmadan bir an evvel o Dünya’yı kurtarmak mı?
Her şey çözülse bile Sahra’dan sağlanan enerjiyi tüm dünyaya yaymak epeyce güç.
Yukarıda bahsettiğimiz her sorun çözüldü diyelim. Pekala kurulacak olan güneş panellerinin üretim maliyeti ve bu maliyeti karşılayacak olan devletler, şirketler karşımıza çıkıyor(ya da birileri sahiden karşılamak isteyecek mi?). Kurulacak olan güneş panellerinin büyüklüğü ve çokluğu düşünüldüğünde maliyeti gözlerimizi kamaştırsa da bir elin bu taşın altına gireceğine olan inancımız elbette var.
Güneş panelleri kuruldu, adım adım hayalimizdeki güce kapımız açıldı diyelim. Pekala o güç Sahra’dan Türkiye’ye, Sahra’dan Amerika’ya derken bu yolları nasıl aşacak? Bu yenilenebilen ve sürdürülebilen güç çalışmasının uzun uzaklık transferi için kurulması gereken altyapı teknolojisi mümkün mü, mümkünse de yeniden bir maliyet krizi kapımızı çalıyor olabilir mi? Pek alışılmış olabilir. Ya da bir öbür açıdan baktığımızda Sahra’dan güç transferinin en kolay ve kolay olduğu ülkelere dönelim. Avrupa tamam, pekala ya öteki birçok Afrika ülkesi gücün, ulaşımın maliyetini karşılayabilecek güçteler mi? Pek sanmıyoruz!
Belki de yenilenebilir ve sürdürülebilir güç dediğimiz şey, Sahra üzerinde gördüğümüz bir seraptır!
Sahra Çölü üzerinde seyahate çıktığımız, gözümüze bir serap üzere görünen yenilenebilir ve sürdürülebilir güç çalışmalarının sonuçlarına baktığımızda iklim krizi, maliyet, transfer üzere bir türlü tahlile ulaşamayan meseleler karşımıza çıkıyor. Bu sebeple Sahra Çölü’ne hala güneş panelleri kurulabilmiş değil.
Ancak bilim insanları bu gücün sağlanabilmesi için çalışmalarına devam etmekteler. Bizler ise güneş panellerinin birgün Sahra Çölü’ne kurulacağı güne kadar gücümüzü evreni muhafazaya ve yaşatabilmeye yönelterek sürdürülebilen ve yenilenebilen bir dünya kurmak için çabalamaya devam edelim.
- Kaynaklar: The Conversation, Top Luxury, RealLifeLore
